Cây vú sữa

A. Mô tả cây

Cây to, cao 10-15m, có nhựa mủ trắng.

Thân hình trụ, cành mảnh dài mọc trải trống, vỏ nứt nẻ.

Lá mọc so le, hình bầu dục thuôn, gốc tròn, đầu nhọn, mép nguyên, mặt trên màu lục sẫm bóng, mặt dưới phủ lông dày màu hung vàng rất mịn, gân bên song song; búp non cũng có một lớp nhung màu hung vàng.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành tán nhỏ; đài 5 răng xếp lợp; tràng 5 cánh hình chuông; nhị 5 dính trên ống tràng, không có nhị lép, bầu 5-10 ô, mỗi ô có 1 noãn.

Quả mọng, hình cầu, to bằng nắm tay, vỏ ngoài nhẵn màu đỏ tím khi chín, thịt mềm màu trắng như sữa; hạt dẹt, bóng.

Mùa hoa: tháng 9-10; mùa quả: tháng 2-4.

B. Phân bố, thu hái và chế biến

Vú sữa vốn nguồn gốc ở đảo Angti, được di thực vào miền Nam nước ta từ lâu. Hiện cũng được trồng ở miền Bắc, chủ yếu để lấy quả ăn. Phải biết cách làm đúng thì ăn vú sữa mới thấy thơm ngon: Trước hết phải đợi quả thật chín, vì nếu chưa chín, vú sữa có vị chát và có nhựa dính. Sau khi hái quả về, nắn cho quả mềm ra, khi ấy lớp thịt tiết ra chất sữa quyện vào lớp ruột. Sau đó bổ đôi hoặc bổ dọc thành miếng như múi cam, rồi dùng thìa xúc ăn. Có người nắn cho quả mềm ra rồi khoét một lỗ quanh cuống và hút. Cũng có người bổ đôi quả, khoét bỏ giữa, cho nước vắt quả cam vào. Vị chua và mùi thơm của cam làm tăng thêm vị thơm ngon của vú sữa Nhân dân được dùng làm kẹo hoặc ép dầu.

C. Cách trồng và chăm sóc cây vú sữa

Cây vú sữa có tốc độ sinh trưởng khá nhanh chóng, cây phát triển tốt nhất trong điều kiện nhiệt độ từ 22-34 độ C. Cây chỉ ra hoa tốt trong điều kiện có 2 mùa mưa nắng phân biệt rõ ràng, khi gió to cây dễ bị bật gốc bởi cây có tán lá dày và rễ lại nông. Loại đất thích hợp nhất để trồng cây là đất phì sa ven sông, loại đất thịt nhẹ, ít chua và có khả năng thoát nước tốt tránh cây bị ngập úng vào mùa mưa.

Cây vú sữa được trồng chủ yếu bằng cách chiết cành hoặc tháp cây. Nếu được chăm bón cẩn thận, theo đúng quy trình thì chỉ cần trồng cây vú sữa 3 năm là ta đã có thể thu hoạch được rồi nhé. Cây vú sữa từ khi đậu trái cho đến khi thu hoạch mất khoảng 180-200 ngày, vụ chính để thu hoạch vú sữa là từ tháng 2-3 dương lịch hàng năm.

Khi trồng cây vú sữa ta chỉ cần lưu ý một số điểm sau

Cây dễ thích ứng với nhiều loại đất khác nhau có khả năng chịu được đất phèn mặn, nhưng loại đất trồng tốt nhất là đất thịt, nhiều dinh dưỡng, thoát nước tốt.

Cần cung cấp đủ lượng nước cho cây vú sữa phát triển, mỗi tuần cần tưới nước từ 3-5 lần mỗi lần tưới từ 20-30 lít nước, cho nước thẩm thấu xuống đất cây sẽ hút nước dần dần, tưới nước nhiều nhất là vào mùa nắng để giảm tỉ lệ cây bị chết cũng như giúp cây phát triển nhanh hơn.

Nếu thời tiết quá nắng nóng cần phải giữ độ ẩm ổn định cho gốc cây vú sữa bằng cách phủ rơm ẩm lên gốc cây, cũng nên hạn chế cỏ phát triển hút chất dinh dưỡng.

Đât là loại cây ưa sáng,bởi thế điều quan trọng khi trồng vú sữa là cần phải trồng ở nơi có đầy đủ ánh sáng, sẽ giúp cây quang hợp hấp thụ đầy đủ chất dinh dưỡng.